หลายท่านที่รักสุขภาพ จะต้องมีการออกกำลังกายเป็นหนึ่งในกิจกรรมประจำวัน แต่ละคนก็จะออกกำลังกายด้วยวิธีแตกต่างกันออกไป อาจจะเป็นการออกกำลังกายแบบเดี่ยว เช่น วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน โยคะ ฟิตเนส หรือกิจกรรมที่ต้องทำเป็นกลุ่ม เช่น เล่นฟุตบอล เทนนิส เป็นต้น ซึ่งการออกกำลังกายย่อมดีอยู่แล้ว แต่จะให้ดียิ่งขึ้นไปอีกก็ควรต้องรู้ว่าร่างกายเรามีประสิทธิภาพดีเท่าไร ขีดจำกัดเท่าไร หากต้องการเพิ่มประสิทธิภาพควรทำอย่างไร

พญ.อนงนุช ชวลิตธำรง แพทย์ American Board of Anti-Aging Medicine จาก Addlife Anti-Aging Center ชั้น 2 ไลฟ์เซ็นเตอร์ (คิวเฮ้าส์ ลุมพินี) ได้มาให้ความรู้เพิ่มเติมในเรื่องนี้ว่า การตรวจวัดประสิทธิภาพของร่างกายเราในการออกกำลังกาย สามารถวัดได้โดยการทดสอบที่เรียกว่า VO2 Max Test หรืออาจเรียกว่า Cardiopulmonary exercise stress test ซึ่งเป็นการวัดประสิทธิภาพสูงสุดในการใช้ออกซิเจนของร่างกายว่า ร่างกายของผู้ถูกทดสอบมีความสามารถที่จะดึงออกซิเจนเพื่อส่งไปยังระบบการทำงานของหัวใจ ปอดและกล้ามเนื้อได้ดีมากน้อยแค่ไหน หรือใช้คำง่ายๆ ว่า ดูระดับความฟิตและความอึดของร่างกายว่ามีมากน้อยแค่ไหนนั่นเอง

วิธีการทดสอบ หรือการวัดค่า VO2 Max สามารถทำได้จากการวิ่งบนลู่ (Treadmill) หรือการปั่นจักรยาน (Stationary Bike) ผู้ทดสอบต้องสวมหน้ากากเพื่อปิดปากและจมูกก่อนเริ่มทำการทดสอบ เพื่อควบคุมและวัดระดับออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ที่เข้า-ออกร่างกาย รวมทั้งผู้ถูกทดสอบจะได้รับการวัดอัตราการเต้นของหัวใจ ความดันโลหิต และคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) ขณะที่มีการออกแรง ซึ่งผู้ถูกทดสอบจะถูกทดสอบให้ออกกำลังที่ระดับความหนักเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาการทดสอบ ได้แก่ การเพิ่มความเร็วและความชันของลู่วิ่งขึ้น หรือเพิ่มแรงต้านทานในการปั่นจักรยานมากขึ้น เป็นต้น จนถึงระดับที่ร่างกายผู้ถูกทดสอบไม่สามารถเพิ่มระดับความหนักได้อีก ที่จุดนี้เครื่องจะทำการวัดปริมาณก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ที่ใช้ แปลผลเป็นค่า VO2 Max กราฟที่ได้จากการวัดค่า VO2 Max

ตลอดช่วงการทดสอบจะสามารถบ่งชี้ค่า Lactate Threshold หรือ Anaerobic Threshold ได้ ซึ่งค่านี้แสดงถึงจุดเริ่มล้าของการออกแรง จะมีประโยชน์ให้รู้ประสิทธิภาพในการออกกำลังกายแบบแอโรบิก (Aerobic Exercise) ของตนเอง รู้ขีดสมรรถนะสูงสุดและระดับการออกกำลังที่เริ่มมีการสะสมของกรดแลกติก ซึ่งข้อมูลเหล่านี้สามารถนำไปประเมินเพื่อพัฒนาการฝึกเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของร่างกายในอนาคต นอกจากนี้ยังช่วยวางแผนให้คุณไม่จำเป็นต้องออกกำลังกายหนักเกินไปจนเกิดอันตรายได้อีกด้วย

การออกกำลังกายเป็นเรื่องที่ดี แต่จะดีไปอีกถ้าเราสามารถออกกำลังกายได้มีประสิทธิภาพสูงสุดและปลอดภัย