ช่วงที่ผ่านมา เราคงเคยได้ยินการพูดถึงวิธีการเผาผลาญพลังงานร่างกายด้วยการเดิน 1 หมื่นก้าวต่อวัน จะช่วยให้มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง พร้อมทั้งยังช่วยลดน้ำหนักได้อีกด้วย แต่เอาเข้าจริงแล้ว การเดินจำนวนก้าวที่มากขนาดนั้น กลับไม่ได้ประโยชน์คุณอนันต์อย่างที่คิด

เรื่องนี้ได้รับการเปิดเผยผ่านรายการ The Truth about Getting Fit ที่ออกอากาศทาง BBC ได้ทำการทดลองโดยนำอาสาสมัครมาแบ่งกลุ่มการออกกำลังกาย โดยกลุ่มแรกจะออกกำลังกายด้วยการเดิน 1 หมื่นก้าว ส่วนอีกกลุ่มหนึ่งจะออกกำลังกายแบบที่เรียกว่า Active 10 ซึ่งเป็นการออกกำลังกายด้วยการเดินเร็ว เป็นเวลา 10 นาทีต่อครั้ง จำกัดจำนวน 3 ครั้งต่อวัน

โดยทุกขั้นๆ ตอนในการทดสอบจะอยู่ภายใต้การควบคุมของศาสตราจารย์ โคปแลนด์ ที่จะทำหน้าที่ติดตาม บันทึกผล และวิเคราะห์ข้อมูล ตลอดระยะเวลาการทดสอบ ก่อนที่จะได้ข้อสรุปออกมาว่า กลุ่มที่มีการออกกำลังกายด้วย Active 10 จะมีระดับความเข้มข้นการออกกำลังกายในระดับปานกลาง ซึ่งเป็นระดับที่จะได้รับประโยชน์ด้านสุขภาพที่มากเพียงพอแล้ว แม้ว่ากลุ่ม Active 10 จะมีระยะเวลาในการได้ระยะทางในการเดินน้อยกว่า แต่กลุ่มผู้ที่ทดสอบ Active 10 จะมีการหายใจ และมีระดับอัตราการเต้นของหัวใจที่สูง

ตรงกันข้ามกับกลุ่มที่เดินด้วยระยะทาง 1 หมื่นก้าว แม้ว่าจะทำระยะทางได้มากถึง 5 ไมล์ (8 กิโลเมตร) แต่เอาเข้าจริงแล้ว ในระหว่างการเดิน 1 หมื่นก้าว หากร่างกายไม่มีการออกแรงที่มากพอ ก็ไม่ได้มีผลต่อร่างกายจนถึงขั้นที่สามารถเรียกว่าเป็นการออกกำลังกายได้ 

ดังนั้นแล้ว ตามข้อสรุปของศาสตราจารย์โคปแลนด์ ก็คือ การออกกำลังกายไม่ได้วัดกันที่ระยะทาง แต่จะวัดจากความเข้มข้นในการออกกำลังกาย ถ้าเราสามารถออกกำลังกายให้ถึงจุดที่ร่างกายมีความเคลื่อนไหวมากๆ มีระดับความเข้มข้นการออกกำลังกายที่สูง มีการหายใจ หรือการเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ จะเป็นการออกกำลังกายที่ได้ผลมากกว่ากัน ซึ่งในที่นี้ก็คือ การเดินเร็วด้วย Active 10 ได้ผลกว่าการเดินด้วยระยะทางไกลนั่นเอง นอกจากนี้ในมุมมองด้านสุขภาพ การเดินให้หัวใจมีการทำงานหนักกว่าปกติ ยังช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นเบาหวาน โรคเกี่ยวกับหลอดเลือด ไปจนถึงมะเร็งบางชนิดได้

ตอนนี้ เราได้ความชัดเจนแล้วว่า การออกกำลังกายด้วยการเดินเร็ว ได้ผลมากกว่า การเดินเป็นระยะทางนับหมื่นๆ ก้าว ทีนี้เรากลับมาคิดต่อว่า แล้วที่มาของความเชื่อเรื่องการเดิน 1 หมื่นก้าวจะช่วยเรื่องสุขภาพมีที่มาอย่างไร? 

เรื่องนี้เราต้องย้อนกลับไปในปี 1964 เลยทีเดียว โดยในเวลานั้นกรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่นรับหน้าที่เป็นเจ้าภาพมหกรรมกีฬาโอลิมปิกเกมส์ จึงใช้แผน ‘การตลาด’ เพื่อขายอุปกรณ์นับก้าว พร้อมกับกระตุ้นให้คนญี่ปุ่นเกิดการออกกำลังกายให้มากขึ้น ตามสถิติที่มีการบันทึกก่อนหน้านี้ ระบุว่า คนญี่ปุ่นในช่วงนั้น จะเดินวันละประมาณ 4,000 ก้าวเท่านั้น จึงใช้รูปแบบการตลาดดังกล่าวกระตุ้นให้คนญี่ปุ่นเดินมากขึ้น แล้วมาจบที่ตัวเลข 1 หมื่นก้าวนั่นเอง อย่างไรก็ตาม ช่วงเวลานั้นก็ยังไม่มีงานวิจัยที่อธิบายถึงผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้น เมื่อมีการเดินถึง 1 หมื่นก้าวออกมา และความเชื่อดังกล่าวก็ถูกส่งมอบมาจนถึงปัจจุบัน

ทั้งหมดนั้นก็เลยเป็นที่มาของความเชื่อที่ว่า การเดินครบ 1 หมื่นก้าวจะมาพร้อมกับสุขภาพที่ดีนั่นเอง