ดร.วิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ได้ชี้แจงขั้นตอนการสืบราชสันตติวงศ์ ผ่านโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจ

ดร.วิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี  กล่าวว่า เมื่อสิ้นรัชกาลหรือราชบัลลังก์ว่างลงสิ่งที่ตามมาทุกครั้ง จะมีสองเรื่องที่ต้องเตรียมการคือ เรื่องการเตรียมการเกี่ยวกับพระบรมศพ สร้างพระเมรุ ถวายพระเพลิง

การสืบราชสันติวงศ์ หรือการสืบราชสมบัติ เรื่องนี้ไม่มีอะไรปิดบังอำพรางหรืออึมครึม หากใครเปิดดูข้อกฏหมายหรือกฏมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบสันตติวงศ์ จะได้คำตอบทั้งหมด

เนื่องจากราชการติดงานบ้านงานเมือง ทำให้เกิดข่าวลือข่าวลวงออกมามากมาย ซึ่งไม่ตรงต่อความเป็นจริง

การสืบราชสันตติวงศ์หรือสืบราชสมบัติ เป็นธรรมดาที่เกิดขึ้นเมื่อมีการสิ้นแผ่นดิน ต้องดูกฏหมายสองฉบับหนึ่งรัฐธรรมนูญและสองคือกฏมณเฑียรบาล ว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์ที่ตราขึ้นรัชกาลที่ 6 และได้มีการนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของรัฐธรรมนูญเรื่อยมาตั้งแต่เปลี่ยนแปลงการปกครองจนถึงปัจจุบันนี้

เป็นกฏเกณฑ์การสืบราชสมบัติเป็นกฏเกณฑ์เดียวกันตั้งแต่ ปี 2534 เป็นข้อความเดียวกันกับ 25 ปีที่ผ่านมา

ประกาศแรกเมื่อราชบัลลังก์ว่างลงต้องดูว่าได้มีการสถาปนาพระรัชทายาทไว้ก่อนหรือไม่ ถ้าไม่เคยมีการตั้งไว้ก่อน ซึ่งเราไม่จำเป็นต้องมีการมาพูดถึง เพราะในตอนนี้มีการตั้งพระรัชทายาทไว้แล้วไม่ได้เพิ่งจะสถาปนา
แต่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมไว้แล้ว ตั้งแต่ 28 ธันวาคม 2515 ในครั้งนั้นมีการประกาศพระบรมราชโองการสถาปนาให้สมเด็จเจ้าฟ้าลูกยาเธอขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์ สยามมกุฏราชกุมาร มีการระบุไว้อย่างชัดเจนทรงดำรงตำแหน่งเป็นรัชทายาท แสดงว่ามีการแต่งตั้งรัชทายาทไว้แล้ว

เมื่อพระมหากษัตริย์ได้ตั้งพระรัชทายาทไว้แล้ว ให้คณะรัฐมนตรีต้องแจ้งต่อให้รัฐสภาว่ามีการสถาปนารัชทายาทไว้แล้วหรือไม่ เมื่อรัฐสภามีมติรับทราบ ประธาน สนช.คนปัจจุบัน คือ พรเพชร วิชิตชลชัย จะต้องประทานอัญเชิญพระรัชทายาทขึ้นครองตำแหน่ง

เมื่อพระรัชทายาททรงรับ รัฐบาลก็จะประกาศให้ประชาชนทั่วไปให้ทราบโดยทั่วกัน ซึ่งให้เรียกว่า “สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว” จะยังไม่เรียกว่า “พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว” จนกว่าจะมีพิธีบรมราชาภิเษก ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศ ได้แต่งตั้งพระรัชทายาทไว้แล้ว แต่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ทรงขอให้ยับยั้งไว้ก่อนเพื่อแสดงความเสียพระราชหฤทัยร่วมกับประชาชน ยังไม่ใช่เรื่องจำเป็นเร่งด่วนรอได้ให้รอไปก่อน ยังไม่มีพระราชปรารถนาจะดำเนินการในเรื่องนี้ รัฐบาลรับเรื่องนี้สนองใส่เกล้าใส่กระหม่อม จึงยังไม่ส่งเรื่องให้รัฐสภารับทราบแต่อย่างใด

ในขณะที่บ้านเมืองยังไม่มีกษัตริย์ ประธานองคมนตรีจึงต้องรับหน้าที่เป็น “ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เป็นการชั่วคราวไปพลางก่อน” เพื่อไม่ให้เกิดการว่างเว้น

คณะองคมนตรีต้องเลือกประธานองคมนตรีท่านใดท่านหนึ่ง เพราะประธานองคมนตรีจะควบตำแหน่ง “ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เป็นการชั่วคราวไปพลางก่อน” ไม่ได้ เพื่อแยกหน้าที่ออกจากกัน

ไม่ต้องประกาศในที่ประชุม เพราะการเป็น “ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เป็นการชั่วคราวไปพลางก่อน” ไม่ได้เกิดจากการแต่งตั้ง ไม่ได้เกิดจากการสถาปนา ไม่ได้เกิดจากการรับหรือไม่รับ เป็นเรื่องที่รัฐธรรมนูญกำหนดโดยตำแหน่ง ใครเป็นประธานองคมนตรีก็ต้องเป็นแบบนี้ ไม่ต้องมีประกาศ ไม่ต้องแม้แต่ไปปฏิภาณตนต่อรัฐสภา สามารถปฏิบัติทันทีเผื่อจำเป็นเร่งด่วน ที่จะต้องทำในระหว่างเวลาที่ยังไม่มีพระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่ เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ 

ความไม่รู้เป็นบ่อเกิดแห่งปัญหา ความรู้ไม่จริงก็เป็นบ่อเกิดแห่งปัญหา ในยามนี้ต้องช่วยกันประคับประคองเหตุการณ์ การที่ประคับประคองบ้านเมืองให้ดีที่สุด คือ การไม่แพร่ข่าวที่ไม่เป็นความจริง การกุข่าวโดยที่รู้ว่าไม่เป็นความจริง คนที่ไม่รู้ก็นำไปเผยแพร่ต่อ เพราะฉะนั้นควรฟังการแถลงข่าวจากทางราชการ เพราะแต่ละคำ แต่ละประโยคล้วนต้องไตร่ตรองให้รอบคอบก่อนเผยแพร่

ขณะนี้ มีการแพร่ข่าวลือเรื่องพระนามของกษัตริย์พระองค์ใหม่ หรือการลงพระปรมาภิไธย ล้วนไม่จริงทั้งสิ้น ขณะนี้ยังไม่ถึงขั้นตอนที่รัฐบาลยังไม่แจ้งต่อรัฐสภา ยังไม่ถึงขั้นตอนอันเชิญขึ้นครองราชย์  หรือออกประกาศใดๆ ทั้งสิ้น

สมเด็จพระบรมฯ ทรงพระราชปรารภ มีพระราชปรารถนาอยากให้ทุกอย่างในเวลานี้สงบนิ่งทุกประการ เมื่อถึงเวลาที่เราทั้งหลายทำใจได้แล้วว่านี่เปลี่ยนแผ่นดินแล้วหรือนี่ แล้วค่อยว่ากัน