รู้เท่าทันลองโควิด (Long COVID) ผลกระทบต่อร่างกายในระยะยาวหลังจากการรักษาโควิด-19 หายแล้ว ในแต่ละบุคคลมีความรุนแรงของโรคขณะติดเชื้อที่แตกต่างกัน จึงทำให้วิธีการฟื้นฟูร่างกายก็ไม่เหมือนกัน เพื่อเป็นการเตรียมพร้อมรับมือควรรู้ถึงอาการเบื้องต้นเพื่อที่จะสามารถดูแลตัวเองให้ถูกวิธีได้  

ลองโควิด (Long COVID) คืออะไร?

รศ.พญ.พรรณพิศ สุวรรณกูล อายุรแพทย์ด้านโรคติดเชื้อ คลินิกอายุรกรรม โรงพยาบาลกรุงเทพ กล่าวว่า ลองโควิด เป็นภาวะหรืออาการที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยโควิด-19 หลังจากได้รับเชื้อนาน 4 สัปดาห์ไปจนถึง 12 สัปดาห์ขึ้นไป 

อาการที่พบจะหลากหลายและแตกต่างกันไป ส่วนใหญ่จะพบในผู้ป่วยโควิด-19 ที่เชื้อลงปอดและมีโรคเรื้อรังร่วมด้วยจนทำให้ปอดทำงานหนัก ไม่แข็งแรง จากเดิมที่ปอดมีความยืดหยุ่นก็จะเริ่มแข็งและอาจเกิดแผลหรือพังผืดต่างๆ ในเนื้อปอดได้ ส่งผลทำให้แลกเปลี่ยนออกซิเจนได้ไม่เต็มที่ เหนื่อยง่าย หายใจไม่เต็มปอด และมีอาการผิดปกติอื่นๆ ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคลและมักจะพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย 

อาการของลองโควิด (Long COVID)

อาการของลองโควิดที่พบบ่อย เช่น 

• มีอาการอ่อนเพลียเรื้อรัง 
• เหนื่อยง่าย อ่อนแรง 
• หายใจลำบาก หายใจติดขัด หายใจไม่อิ่ม 
• ปวดศีรษะ 
• สมาธิจดจ่อลดลง 
• ความจำผิดปกติ 
• ไอ 
• เจ็บแน่นหน้าอก 
• ปวดกล้ามเนื้อ ข้อต่อ 
• ท้องร่วง ท้องเสีย 
• จมูกไม่ได้กลิ่น 
• ลิ้นไม่รับรส 
• ซึมเศร้า 
• เครียด และ วิตกกังวล 

ในส่วนของภาวะแทรกซ้อนในระยะยาวที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ 

• กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocarditis) 
• สมองล้า (Brain Fog) 
• ภาวะพร่องทางระบบประสาทอัตโนมัติ (Dysautonomia) 
• ภาวะอาการอักเสบของปลอกหุ้มเส้นประสาท (Guillain – Barre Syndrome) 
• โรคไฟโบรมัยอัลเจีย หรือโรคปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง 
• มีความไวในการรับรู้ความรู้สึกเจ็บปวดมากกว่าปกติ (Fibromyalgia) 
• โรคนอนไม่หลับ (Insomnia) 

วิธีดูแลตัวเอง หลังหายจากโควิด-19

โดยเมื่อได้รับการรักษาจนหายจากโควิด-19 แล้ว คนไข้ควรหมั่นสังเกตอาการของตัวเอง เพราะแพทย์จะรักษาลองโควิดตามอาการเป็นหลัก หากพบว่ามีอาการตามที่กล่าวมาแล้วเข้ารับการรักษาอย่างทันท่วงที อาการต่างๆ จะดีขึ้นตามลำดับ 

นอกจากนี้การตรวจร่างกายอย่างเป็นประจำตามคำแนะนำของแพทย์จะช่วยให้รู้ทันความผิดปกติที่เกิดขึ้นและสามารถดูแลตนเองได้อย่างเหมาะสม 

สำหรับคนที่หายจากโควิด-19 แล้วนั้นไม่แนะนำให้ออกกำลังกายมากจนเกินไป ควรเป็นการออกกำลังแบบเบาๆ เพื่อให้ปอดไม่ทำงานหนักจนเกินไปเพื่อร่างกายจะได้ค่อยๆ ฟื้นและปรับตัวกลับสู่สภาวะที่แข็งแรง 

ภาวะลองโควิดยังไม่มีสาเหตุแน่ชัด แต่สามารถทำให้เกิดความผิดปกติกับร่างกายและจิตใจของผู้ที่หายจากโควิด-19 ได้ แพทย์แนะนำให้สังเกตตัวเองอย่างละเอียด ประเมินร่างกายตนเองอยู่เสมอ และฟื้นฟูร่างกายอย่างถูกต้อง หากมีอาการที่ทำให้รบกวนการใช้ชีวิตต้องรีบพบแพทย์เพื่อรักษาทันที ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้จนรุนแรงเพราะจะส่งผลต่อร่างกายในระยะยาวได้