1/ น้ำหวาน มีการศึกษาจาก UCLA 2012 Study พบว่าน้ำตาลฟรุคโตส (คือน้ำตาลในของหวานยอดนิยมสารพัด) มีผล “ขโมย” สมรรถภาพของสมองเราไปอย่างน่าเสียดาย เช่นในสมองของหนูทดลองที่ให้กินหวานไปถึงระดับหนึ่ง แล้วพบว่ามันไปทำลายการ “สื่อสารในสมอง” ซึ่งเป็นหัวใจในการทำงานของสมอง (Synaptic Activity) โดยกลไกก่อการร้ายของน้ำตาลก็คือมีผลกับอินซูลินซึ่งเป็นสารที่มีผลกระทบต่อสมองเช่นกัน ดังนั้นการกินหวานมากไปจึงทำลายทั้งร่างกายตั้งแต่ “ศีรษะ” จรดปลายเท้าอย่างแท้จริง

2/ เมรัย แอลกอฮอล์มีผลต่อสมองโดยตรง จากการศึกษาโดยผู้เชี่ยวชาญด้านประสาทจิตวิทยาจาก Harvard Medical School พบว่าแอลกอฮอล์มีผลกับ “ทางด่วนของสมอง” คือเนื้อขาวของกลีบสมองส่วนที่ทำหน้าที่ช่วยเชื่อมโยงความคิด ความจำ การตัดสินใจและการเรียนรู้สิ่งสำคัญต่างๆ กับสมองส่วนอื่น จากการสแกนด้วย High-resolution Structural MRI แล้วพบว่า “ทางลัดเรียนรู้” ในสมองส่วนเนื้อขาวที่ว่านี้ลดลงเมื่อเทียบกับคนที่ไม่ดื่ม

3/ ไข่เยี่ยวม้า การทำไข่เยี่ยวม้ามีกระบวนการที่ไม่ได้ใช้ปัสสาวะอาชาแต่อย่างใด หากแต่ใช้ “ด่าง” หรือโซเดียมไฮดรอกไซด์ให้แทรกซึมเข้าไปในเนื้อโปรตีนไข่จนเปลี่ยนรูปร่างไปคล้ายวุ้นใสสีชา ทว่าในบางแห่งมีการปนเปื้อน “ตะกั่ว” ที่เป็นโลหะหนักทำลายสมอง ซึ่งผมคาดว่าน่าจะอยู่ในสีชมพูแปร๊ดตรงเปลือกแล้วปะปนจนทำให้คนกินได้รับ Lead Oxide ซึ่งเป็นตะกั่วอันตรายไปด้วย

4/ ไส้กรอก เนื้อแปรรูป เช่น ไส้กรอก แฮม ซาลามี เบคอน ฯลฯ ต่างเป็นสารก่อมะเร็งกันได้ถ้วนหน้า โดยจัดให้ขึ้นแท่นอยู่ในคลาสหนึ่งคือเฟิร์สคลาสของการเกิดมะเร็งได้ ซึ่งสิ่งที่น่าห่วงในไส้กรอกคือ “โซเดียมไนไตรท์” ที่ใช้กันมากมาย โดยไนไตรท์จะเปลี่ยนเป็น “ไนโตรซามีน” ที่ก่อมะเร็งเมื่อโดนความร้อน ทั้งยังพบว่าเสี่ยงเกิดเนื้องอกสมองในทารกที่คลอดมาจากคุณแม่ที่ชอบกินเนื้อแปรรูปเหล่านี้ตอนตั้งท้อง

5/ ของทอด-ของมัน ทรานส์แฟตคือไขมันร้ายที่มีมากในอาหารทอด เนยเทียม เนยขาว ชีส ป็อปคอร์น พิซซ่า ครีมเทียมใส่กาแฟและเบเกอรี่ทั้งหลาย รวมถึงมีอยู่ในธรรมชาติจากผลิตภัณฑ์นม และถ้าได้รับมากไปก็ไม่ได้มี “ด้านมืด” แค่เพียงหัวใจ แต่มีผลถึง “สมอง” ด้วย โดยไปเป็นโปรออกซิแดนต์คือตัวการร้ายทำลายความจำ โดยเฉพาะในส่วนที่บอบบางคือ “ฮิปโปแคมปัส” ด้วยกลไกคือทำลายหลอดเลือดจนเซลล์สมองขาดเลือดตายแล้วเกิดการอักเสบเป็นวงกว้าง เหมือนกับการ “ล้างสมอง” ทางอ้อมนั่นล่ะครับ

6/ บีพีเอ เป็นสารที่มีในพลาสติกหลายชนิดทั้งขวดน้ำชนิดโพลีคาร์บอเนต อาหารกระป๋อง ภาชนะ ขวดนมและเครื่องสำอางจำพวกเพอร์ซันนัลแคร์อีกมาก การบริโภคเข้าไปอาจมีความเสี่ยงได้ สารบิสฟีนอล-เอหรือบีพีเอมีโครงสร้างทางเคมีที่กระทบต่อฮอร์โมนธรรมชาติในร่างกายเรา จากการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่ามันไปยับยั้งการสร้างการเชื่อมต่อ (Spine Synapse Formation) ในระบบประสาทได้ โดยเฉพาะในส่วนสมองที่เกี่ยวข้องกับความจำอย่างฮิปโปแคมปัส กับส่วนที่เกี่ยวข้องกับความคิดตัดสินใจอย่างพรีฟรอนทัลคอร์เท็กซ์

7/ ผงชูรส ในแง่วิทยาศาสตร์ที่ไม่ใช่การตลาดแล้วผงชูรสเป็นสารที่กระทบต่อสุขภาพแน่ และอวัยวะที่อ่อนไหวที่สุดคือ “ระบบประสาท” ซึ่งร่างกายเราอุตส่าห์ถนอมเอาไว้ชนิดไม่ให้สารเคมีภายนอกใดมาทำร้ายได้ง่าย ด้วยการสร้างด่านอรหันต์ป้องกันสารเข้าสมองเรียกว่า Blood Brain Barrier ทว่าปราการนี้ไม่อาจป้องกัน “พิษ” ชนิดทำร้ายสมองได้เลย สารกลูตาเมตนี้เมื่อทดลองในสัตว์ก็พบว่ามีผลกับสมองในส่วนที่คุมเรื่องอ้วน ความจำ การเรียนรู้และมีปฏิสัมพันธ์ในสังคม นอกจากนั้นผู้เชี่ยวชาญด้านโรคปวดหัวก็ยังยืนยันว่าผงชูรสสามารถเปิดสวิตช์อาการปวดศีรษะได้ครับ

8/ กาแฟและเอนเนอร์จีดริงค์ มีผลกับสมองแน่แต่จะมากน้อยแค่ไหนขึ้นกับ “ปริมาณ” ที่คุณดื่มกับอาหารที่ “กินร่วม” เป็นหลัก ที่แน่ๆ คือถ้ามากไปย่อมไม่ดีต่อสมองเพราะคาเฟอีนแย่งที่ของอะดีโนซีนซึ่งเป็นสารพักสมอง  Journal of Nutrition ที่รายงานในจดหมายข่าวฮาร์วาร์ดเขาว่าอย่างไร โดยนักวิจัยจาก National Institute on Aging ได้พบว่าผู้ใหญ่ที่ดื่มกาแฟจะทำแบบทดสอบที่เกี่ยวกับจิตใจได้ดี แต่ถ้าจะให้ความจำดีด้วยนั้นต้องร่วมกับกินอาหารแบบเมดิเตอร์เรเนียนด้วยครับ

บทความโดย นพ.กฤษดา ศิรามพุช

✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦✦

credit: Men’sHealth Thailand