ทุกคนน่าจะรู้ดีว่า “การนอน” เป็นการพักผ่อนที่ดีที่สุดสำหรับร่างกาย เนื่องจากร่างกายก็ต้องการการพักผ่อนที่เพียงพอและสมดุลในทุกๆ วัน แต่ถึงจะรู้อย่างนี้ ก็มีคนจำนวนไม่น้อยที่ไม่ให้ความสำคัญกับการนอนเท่าที่ควร ซึ่งก็อาจจะเป็นเพราะไม่รู้ว่าการอดนอน ทำให้เกิดผลเสียอย่างไรได้บ้าง ซึ่งอาจจะมากกว่าที่คิดก็ได้

ในคนที่อายุยังไม่มาก อาจไม่รู้สึกว่าการอดนอนไม่ใช่เรื่องใหญ่ ร่างกายไม่มีปฏิกิริยาอะไรกับการที่นอนไม่พอหรือไม่ได้นอน บางคนคิดว่าเป็นการชาเลนจ์ตัวเองด้วยซ้ำ เนื่องจากร่างกายยังรับไหว แต่นั่นไม่ใช่ความคิดที่ดีเลย เหมือนการฆ่าตัวตายอย่างช้าๆ มากกว่า เพราะสิ่งที่จะตามต่อมาจะมีแต่ผลเสียให้เห็นแน่นอน

และนี่คืออุทาหรณ์เตือนใจสำหรับคนนอนน้อย ที่ไม่มีทางรู้หากภัยยังมาไม่ถึงตัว ถ้าไม่จำเป็น อย่าอดนอนนักเลย เพราะร่างกายคนเราไม่อึดถึกทนขนาดนั้น ถนอมไว้ใช้ให้นานๆ

1. สมองไม่ตอบสนอง

สมองเป็นอวัยวะที่ควบคุมการทำงานของอวัยวะทุกส่วนในร่างกาย นั่นแปลว่าหากสมองไม่ตอบสนองหรือตอบสนองช้า อวัยวะทุกส่วนจะรวนตามไปด้วย ผลการศึกษาจากมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ดแห่งสหราชอาณาจักร พบว่า การที่คนเรานอนน้อยกว่า 7-8 ชั่วโมง จะส่งผลให้สมองสร้างโปรตีนชนิดหนึ่งที่เป็นตัวทำลายเซลล์สมองขึ้นมา และยังส่งผลถึงระบบภูมิคุ้มกันทั้งหมดของร่างกาย ที่ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้เชื้อโรคเข้ามาทำลายเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย

ดังนั้น การนอนน้อยส่งผลเสียต่อสมองโดยตรง เมื่อสมองไม่ได้พัก การซ่อมแซมตัวเองก็ทำได้น้อย สมองจะเบลอ ไม่มีสมาธิ มึนงง สมองสั่งการช้า ร่างกายก็จะทำกิจวัตรอื่นๆ ช้าไปด้วย และมีผลต่อการจดจำสิ่งต่างๆ

2. มีปัญหาเรื่องความทรงจำ

การศึกษาจากสมาคมจิตวิทยาอเมริกัน (APA) ระบุว่า คนที่นอนหลับในช่วง 4 ทุ่ม ถึง 5 ทุ่ม พบว่า มีผลต่อความจำ ความมีสมาธิ อย่างมีนัยสำคัญ สืบเนื่องมาจากการทำงานของสมอง เมื่อสมองไม่ได้พักผ่อน ไม่ได้ซ่อมแซมตัวเองได้ดีเท่าที่ควร ประสิทธิภาพด้านการคิด การใช้เหตุผล การแก้ปัญหา สมาธิลดลง และส่งผลต่อความจำ ทำให้มีอาการขี้หลงขี้ลืมได้บ่อยๆ จนอาจเกิดภาวะสมองล้าหรือ Brain Fog ได้ ซึ่งก็จะเสี่ยงเป็นโรคสมองเสื่อม หรืออัลไซเมอร์ในอนาคตอันใกล้

3. อารมณ์ไม่นิ่ง

การอดนอนหรือนอนน้อย ทำให้นาฬิกาชีวิตทำงานผิดปกติ ซึ่งมีผลต่ออารมณ์ ความรู้สึก และความคิดอย่างแน่นอน ยิ่งอดนอนมาก สมองของเราก็ยิ่งตื้อ ขาดสมาธิ ความจำก็แย่ พอมีอะไรมากระทบนิดหน่อยก็หงุดหงิดเสียแล้ว มีอารมณ์แปรปรวน ความอดทนต่ำ เข้าหาคนอื่นยาก และอาจก่อให้เกิดภาวะซึมเศร้าขึ้นได้ด้วย ซึ่งอาจนำไปสู่การฆ่าตัวตาย เพราะอาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า คือ อาการนอนไม่หลับ โดยอาจมีผลให้กลายเป็นคนนอนไม่หลับเรื้อรัง ดังนั้น การนอนให้เพียงพอจะทำให้มีความสุขง่ายขึ้น รวมถึงกระตุ้นความตื่นตัวให้กับร่างกาย

4. น้ำหนักเพิ่ม อ้วนง่าย

การพักผ่อนที่ไม่เพียงพอนั้นไปรบกวนการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบเผาผลาญพลังงานในร่างกายจะรวน แม้ว่าจะกินเท่าเดิม แต่กลับเผาผลาญได้น้อยกว่าเดิม พลังงานจึงสะสมจนน้ำหนักเกินมาตรฐาน กลายเป็นโรคอ้วนในที่สุด และเมื่อระบบย่อยอาหารมีปัญหา ระบบขับถ่ายที่ทำงานต่อเนื่องกันก็ได้รับผลกระทบ ร่างกายที่ไม้ได้ขับถ่ายเอาของเสียออกจากร่างกาย ยิ่งนานก็ยิ่งอันตราย เสี่ยงจะป่วยเป็นโรคมะเร็งลำไส้ โดยจากการศึกษาและวิจัยพบว่า ในคนจำนวน 1,240 คน มีคนที่นอนไม่ถึง 6 ชั่วโมง มีอาการของมะเร็งลำไส้ถึง 47 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว

5. สุขภาพแย่

การพักผ่อนน้อยมีผลต่อระบบภูมคุ้มกันของร่างกาย เมื่อภูมิคุ้มกันไม่มีประสิทธิภาพ ก็ไม่แปลกที่จะป่วยบ่อย ภูมิต้านทานต่ำ ร่างกายอ่อนเพลีย มีอาการบ้านหมุน และพร้อมที่จะน็อกได้ทุกเมื่อ เสี่ยงต่อภาวะหัวใจวาย และโรคภัยอื่นๆ ถามหา ทั้งเบาหวาน เนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดและอินซูลินจะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จนเสี่ยงต่อภาวะดื้ออินซูลิน โรคหลอดเลือดหัวใจ การอดนอนร่างกายจะโปรตีนเข้ามาเกาะสะสมที่หัวใจ ทำให้เส้นเลือดอุดตัน แถมยังมีโอกาสที่ความดันโลหิตสูงขึ้นได้อีกต่างหาก ซึ่งไม่ต่างอะไรจากการฆ่าตัวตายโดยไม่รู้ตัว

ร่างกายที่เสื่อมสภาพลงเรื่อยๆ อย่างช้าๆ สุดท้ายก็จะพัง โดยจะมีผลกระทบต่อสมอง หัวใจ หลอดเลือด ต่อมไร้ท่อ และภูมิคุ้มกันร่างกาย งานวิจัยที่ระบุว่า การที่คนนอนน้อยกว่า 6 ชั่วโมงต่อคืนนั้น โอกาสเสี่ยงที่จะเสียชีวิตจากอาการหัวใจวาย โรคหลอดเลือดสมองได้ และอันตรายต่อคนที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ความดันโลหิตสูง และอ้วนลงพุง

6. เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ

แน่นอนว่าการนอนน้อยทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย ง่วงซึมระหว่างวัน หากเป็นคนที่นั่งทำงานอยู่กับที่ก็อาจจะไม่มีอะไรน่ากังวล แต่กับผู้ที่ทำงานขับรถ ทำงานกับเครื่องจักร หรือทำงานก่อสร้าง อาจเกิดอาการหลับในขึ้นได้ เมื่อหลับในขณะขับรถ หลับกลางอากาศในขณะที่ทำงานกับเครื่องจักรที่กำลังทำงาน หรือพลัดตกจากที่สูง ก็อาจจะกลายเป็นความสูญเสียที่เลวร้ายได้ อีกทั้งการอดนอนยังทำให้สมองประมวลผลได้ช้าลง จนขาดความระมัดระวังความปลอดภัยให้ตนเอง