นอกจากซิโนแวค และซิโนฟาร์ม ที่เป็นวัคซีนป้องกันโควิด-19 จากจีนแล้ว ยังมีวัคซีนที่น่าสนใจอีกตัวหนึ่ง และเป็นแบบฉีดเข็มเดียว ไม่ต้องรอฉีดเข็มที่ 2 เหมือนซิโนแวคและแอสตร้าเซนเนก้าที่กำลังฉีดอยู่ในบ้านเราด้วย

ทำความรู้จัก วัคซีน “แคนซิโน”

วัคซีนแคนซิโน (CanSino) มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า AD5-nCOV หรือชื่อทางการค้า “คอนวิดีเซีย” (Convidecia) ผลิตโดยบริษัทแคนซิโน ไบโอโลจิกส์ เป็นวัคซีนชนิดฉีดเพียงโดสเดียว (single-dose vaccine) ก็เพียงพอที่จะสร้างภูมิต้านทาน

วัคซีนคอนวิดีเซีย ของบริษัทแคนซิโนฯ เป็นวัคซีนที่ผลิตโดยใช้อะดีโนไวรัสชนิด 5 (Adenovirus type 5) และเป็นวัคซีนชนิดไวรัลเวกเตอร์ (viral vector vaccine) ใช้ไวรัสที่ทำให้อ่อนลงแล้วไม่ทำให้เกิดโรค มาตัดต่อใส่สารพันธุกรรมของไวรัสโคโรนาลงไป เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน

เทคโนโลยีในการผลิต แบบเดียวกับแอสตร้าเซนเนก้า จอห์นสันแอนด์จอห์นสัน และ สปุตนิก

นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์เฉพาะทางด้านโรคระบบการหายใจ โรงพยาบาลวิชัยยุทธ โพสต์เฟซ​บุ๊ก หมอมนูญ ลีเชวงวงศ์ FC ระบุว่า วัคซีนแคนซิโนของประเทศจีน ใช้เทคโนโลยีใหม่ โดยฝากอะดีโนไวรัสชนิด 5 (Adenovirus type 5) ซึ่งเป็นดีเอ็นเอไวรัสก่อให้เกิดโรคในคน เช่นไข้หวัด เจ็บคอ ตาแดง ให้เป็นพาหะนำรหัสพันธุกรรม (DNA) ของไวรัสโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายเพื่อให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานต่อโปรตีนส่วนที่เป็นหนามของเชื้อไวรัส 

วัคซีนแคนซิโนให้เพียงเข็มเดียว เหมือนกับวัคซีนบริษัทจอห์นสันแอนด์จอห์นสันของสหรัฐอเมริกา และสปุตนิกของรัสเซีย ไม่ต้องให้ 2 โดสเหมือนบริษัทแอสตร้าเซนเนก้า วัคซีนทั้ง 4 ชนิดนี้ใช้เทคโนโลยีเดียวกัน แตกต่างกันที่ชนิดของอะดีโนไวรัส

ประสิทธิภาพของวัคซีนแคนซิโน

วัคซีนแคนซิโน สามารถฉีดได้กับผู้ที่มีอายุ 18 ขึ้นไป จากข้อมูลจากทดลองเฟส 3 จากผู้ที่ได้รับวัคซีนจำนวน 4,000 คนในประเทศปากีสถาน เม็กซิโก รัสเซีย ชิลี และอาร์เจนตินา บริษัทแคนซิโนฯ ประกาศตัวเลขประสิทธิภาพการป้องกันโควิด-19 ของวัคซีนในวันที่ 25 ก.พ. 63 ว่า สามารถเพิ่มป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ได้ 68.84% หลังฉีดไป 14 วัน และลดลงเหลือ 65.28% หลังฉีดไป 28 วัน แต่สามารถป้องกันอาการติดเชื้อขั้นรุนแรงและอาการหนักจากโควิด-19 ได้มากถึง 95.47% หลังจากฉีดไปได้ 14 วัน และ 90.07% หลังจากฉีดไปได้ 28 วันตามลำดับ

ความปลอดภัย/ผลข้างเคียงของวัคซีนแคนซิโน

สำนักข่าวรอยเตอร์ รายงานในวันที่ 14 เมษายน 63 ว่า บริษัทแคนซิโนฯ ยืนยันว่ายังไม่มีรายงานผลข้างเคียงที่อันตรายจากผู้ที่รับวัคซีนแคนซิโน รวมถึงปัญหาลิ่มเลือดอุดตัน

ประเทศที่ยอมรับวัคซีนแคนซิโน

วัคซีนแคนซิโน ปัจจุบันอนุมัติใช้แล้วในประเทศจีน ปากีสถาน เม็กซิโก ชิลี ฮังการี และล่าสุด มาเลเซีย (อัปเดต 15 มิ.ย. 63) และกำลังรอการอนุมัติขึ้นทะเบียนโดยองค์การอนามัยโลกสำหรับใช้ในกรณีฉุกเฉิน

กำลังพัฒนาวัคซีนในรูปแบบ “สูดเข้าปอด”

นอกจากการฉีดเข้าร่างกายผ่านเข็มฉีดยาแล้ว ทางบริษัทแคนซิโนฯ ยังกำลังดัดแปลงวัคซีนที่ใช้ฉีดมาเป็นการสูดหายใจเข้าปอด (ดูรูป) อยู่ในขั้นตอนการศึกษาระยะสุดท้ายก่อนที่จะอนุมัติสำหรับใช้ในกรณีฉุกเฉินในประเทศจีนเป็นประเทศแรกในโลก บริษัทแอสตร้าเซนเนก้า และบริษัทในอินเดียก็กำลังทำการศึกษาวัคซีนชนิดสูดเข้าปอดเช่นกัน

ข้อดีของวัคซีนชนิดสูดเข้าปอด

นอกจากจะไม่ต้องเจ็บตัวแล้ว วัคซีนชนิดสูดเข้าปอดยังมีข้อดีที่น่าสนใจ นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ ระบุว่า ช่องทางหลักที่เชื้อไวรัสโควิด-19 เข้าร่างกายคือทางเดินหายใจ วัคซีนแบบสูดเข้าปอดนอกจากจะสร้างภูมิคุ้มกันเหมือนวัคซีนชนิดฉีดแล้ว ยังสร้างภูมิคุ้มกันในเยื่อบุทางเดินหายใจได้ด้วย ปริมาณของวัคซีนที่ใช้ในการสูดเข้าปอดลดลงเหลือเพียง 0.1 ซีซี น้อยกว่าแบบฉีด 5 เท่า 

ข้อดีคือ ไม่ต้องใช้เข็มฉีด ไม่เจ็บ ให้ได้รวดเร็ว แค่ให้สูดหายใจเข้า และกลั้นไว้เพียงอึดใจเดียว สามารถให้คนจำนวนมากได้ในเวลาอันสั้น

ถ้าผลการทดลองขั้นสุดท้ายออกมาได้ผลดี วัคซีนแบบสูดหายใจเข้าของบริษัทแคนซิโน จะมีประโยชน์มาก ช่วยกระจายวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ให้คนในโลกได้มากขึ้นและรวดเร็วขึ้นกว่าปัจจุบัน